Yönetmen Milos Forman
Senaryo Michael Chandler
Oyuncular F. Murray Abraham,
Tom Hulce, Elizabeth Berridge
Bir tiyatro eseri olan Amadeus oyunundan uyarlanan film, Mozart’ ın ve aynı zamanda Viyana’ da yaşayan besteci Antonio Salieri’ nin hayatından da kesitler sunuyor.
Çok küçük yaşta eserler bestelemeye başlayan Mozart, müzikal dehasıyla parlamaktadır ve sarayın gözdesidir. Sarayın baş bestecisi olan Antonio Salieri aslında vasat bir bestecidir. Ona rakip olan Mozart’a karşı büyük bir kıskançlık içindedir. Filmde, bu kıskançlığın insanı götürebileceği yer de sorgulanır.
Film, loş ve nemli dehlizlerde yürüyen bir papaz, Salieri’nin “Merhamet et Mozart. Katilini bağışla. Beni bağışla Mozart.” çığlıklarıyla intihar girişiminde bulunmasıyla başlamaktadır. Bu çığlıklar ve intiharın sebebinin ne olduğu, izleyicinin filmi merakla izlemesini sağlar. Salieri kurtarılır ve papaza hikayesini anlatmaya başlar…
Sarayda çok sevilen Mozart genç kızların sevgilisidir. Neşeli, hoyrat ve yaramaz bir çocuktur. Çünkü çocukluğu babasının baskısı altında, piyano başında geçmiştir. Aslında bir anlamda babasıyla hesaplaşmasıdır bu boşvermişliği.
Antonio Salieri, müzikten hiç anlamayan imparatora Mozart hakkında olumsuz şeyler söyler. Amacı Mozart’ın kendisine saygı duymasını sağlamaktır. Oysa müziğin dahi çocuğu Mozart, yeteneksiz olan Salieri’nin besteleri ile dalga geçer ve onları çocukça bulur.
Salieri, çarmıha gerilmiş İsa İkonunun önünde dua ederken, birden kızgınlıkla ikonu alır ve ateşe atar. “Tanrım ben sana saygı duydum, seni sevdim. Çocukluğumdan beri sana dua ederim, oysa sen bu yeteneği bana vermedin. Seni tanımayan, sana dua bile etmeyen bir çocuğa bahşettin. Benim günahım neydi neden bu azabı bana çektiriyorsun? ” der. Mozart yoksulluk çekerken, bestelediği eserleri kendisine göstermesi için para verdiği karısı bir eserini getirdiğinde, ” Tanrım bu nasıl bir mükemmellik. Notalardan bir tanesi düşse bütün eser çamura dönüşecek” der.
Filmin oyuncuları ayrı ayrı övgüye değer. Olağanüstü bir performans sergilemişler. Sanki bir oyuncu bir şey kaçırsa filmin bütün kalitesi dökülecek gibi. Oysa böyle bir şey yok. Dönem filmi olarak yaratılan atmosfer, saraydaki ihtişamı yansıtan harika dekor, sanki seyirciyi alıp filmin içine dahil ediyor. Sanat ile sanatçının kişiliği arasındaki ilişkiye odaklanan ve efsane müzisyen Mozart’ın yaşamını, bir başka besteci Salieri üzerinden anlatan bu klasik, kült film izlenmeye değer.
Ayrıca, opera ve klasik müzik hayranlığınız varsa, bu film size müziksel açıdan da unutulmaz bir şölen sunar. 12 dalda Oscar’a aday gösterilip 8 dalda Oscar alan kaçırılmaması gereken bir film Amedeus.
Hayatınızda unutamayacağınız ve bir hazineyi keşfettim diyebileceğiniz filmlerden bir tanesi. İzlemenizi öneririm.